Marianum

Eikenhout; hoogte 232 cm
Dubbelbeeld van Maria op de maansikkel 162 cm
Nederrijns; einde 15e eeuw

Beeldbeschrijving

Een Marianum is een dubbelvoorstelling van Maria, die in een stralenkrans vanuit het middengewelf van een laatgotische kerk neerhangt. De voorstelling van Onze Lieve Vrouw in een stralenkrans in ontstaan in de 15e eeuw en zij komt hoofdzakelijk voor in de oude bisdommen Luik en Utrecht. Zij wordt in verband gebracht met de verspreiding van het rozenkransgebed door de prediking door de Paters Dominicanen. Soms wordt de afbeelding gecombineerd met een kroonluchter, zoals in de kerk van Kalkar (D.)

Het houten beeld wordt omgeven door een krans van rozen, onderbroken door een vijftal grotere rozen, die herinneren aan de vijf wonden van Jezus. Op haar arm draagt zij het Christuskind en op haar hoofd een kroon. Dit laatste als teken dat Maria de Koningin in de hemel en op aarde is. Van achter haar rug komen een groot aantal zonnestralen te voorschijn. Om haar hoofd zweven een viertal engeltjes, aan elke kant twee. Het Christuskind heeft een vogel in zijn handjes. Dit vogeltje symboliseert de ziel van de mens die door het lijden van Christus verlost wordt.

De voorstelling is gebaseerd op een tekst uit de Apocalyps (12,1): "Een groot teken verscheen aan de hemel: een vrouw, omkleed met de zon, de maan onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren".

Het Marianum wordt wel gezien als tegenhanger van het Triomfkruis dat op de scheiding van koor en schip vanuit het gewelf neerhangt. Het midden in het schip hangende Marianum, is gericht op het oosten en het westen. Maria, zo verschijnend, is het symbolische middelpunt van kerk en christelijke leven.

Het Marianum werd bij de val van de toren in oktober 1944 zwaar beschadigd. Door de restaurateur P. van Dongen is het kort daarna weer hersteld en in 2005 is het opnieuw behandeld door het Restauratie Atelier Limburg.


grote afbeelding

detail  - plaats