Heilige Cornelius

Eikenhout; hoogte 91 cm
Maaslands; begin 15e eeuw

Beeldbeschrijving

Het geheel afgeloogde beeld stelt de nu H. Cornelius (Paus) voor, maar er bestaat gerede twijfel of dit beeld altijd zo is geweest, temeer daar bij ingrijpende restauraties, die zowel vóór als ná tweede W.O. plaats vonden, zijn de tiara, de pausstaf en de gehele rechterhand met de hoorn geheel vernieuwd zijn. Ook is het beeld op verschillende plaatsen, vooral in het gelaat, bijgesneden.

Een foto uit 1936 toont een onooglijk beeld zonder rechterhand en een onduidelijk voorwerp in de linker. Men heeft dit beeld lange tijd gedateerd in de 19e eeuw. De slankheid van de proporties, de lichte neiging in de houding en de parallelle plooien van de mantel echter, wijzen op een beeld dat rond 1400 moet zijn ontstaan. Samen met het beeld van Jacobus Minor zou het dan gaan om de twee oudste beelden van de collectie in de kerk.

Cornelius wordt samen met Antonius Abt genoemd in verband met een altaarstichting in 1418, maar in 1666 blijkt op dit altaar alleen nog een beeld van Antonius te staan. In 1833 spreekt men van een klein Cornelius-beeld dat aanwezig is op het oudste van de twee Maria-altaren, maar onduidelijk blijft of het hier hetzelfde beeld betreft. Later blijkt het in de pastorie gestaan te hebben. De uitgevoerde ingrepen maken de meeste uitspraken over dit beeld speculatief.

Levensverhaal

Over Cornelius, de 21e paus van de Katholieke kerk, is weinig bekend. Hij werd tot paus gekozen na een sedisvacatie van 15 maanden, in een periode waarin de vervolging van de christenen minder hevig was. Hij regeerde slechts twee jaar, van 251 tot 253. In het laatste jaar werd hij onder keizer Decius verbannen en onthoofd . Zijn stoffelijk overschot is bijgezet in de catacomben van St. Callixtus.

Verering

De feestdag van de H. Cornlius is 16 september, samen met die van de H. Cyprianus.

Hij werd in de late middeleeuwen gezien als de beschermheilige van de boeren en het hoornvee. Het in zijn naam voorkomende woord cornu (Latijn voor 'hoorn') heeft hier zeker mee te maken. Hij wordt ook aangeroepen bij epilepsie (corneliusziekte), kramp-, en zenuwkwalen.


grote afbeelding
plaats