Heilige Laurentius

Eikenhout; hoogte 110 cm
Atelier Meester van Elsloo; ca 1520-1530

Beeldbeschrijving

Laurentius wordt hier afgebeeld als jonge baardloze diaken, gekleed in een witte albe met daarover een rode dalmatiek . Het beeld heeft een rijke, zware en hoekige plooival. Het rooster, zijn vast attribuut , houdt hij in zijn linkerhand en rechts draagt hij een geopend boek.

Het beeld is uit een stam gesneden en is aan de rugzijde uitgehold. Het beeld wordt beschouwd als een atelierwerk van de Meester van Elsloo.

De door de oorlog beschadigde polychromie is hersteld door het atelier van Gerard Janssen in Den Haag; het rooster, de rechterhand en delen van de neus zijn restauraties van Piet van Dongen.

Levensverhaal

Er staan nog twintig andere heiligen op de kalender onder de naam Laurentius. "Onze" Laurentius is bekend als de H. Laurentius van Rome. Hij zou door Paus Sixtus II tijdens een concilie in Spanje zijn ontdekt en meegenomen naar Rome. Daar maakte hij deel uit van het college van diakenen, die de zorg hadden over het bestuur van de nog jonge kerk en de bedeling van de armen.

Tijdens de christenvervolging onder keizer Valerianus werd de paus in de catacomben in 258 samen met vier diakens tijdens een Eucharistieviering overvallen en gevangengenomen. Hij werd meteen onthoofd (deze paus Sixtus wordt genoemd in de Canon van de H, Mis). Laurentius werd door de paus gauw weggestuurd om de opvolging te regelen en de kerkelijke bezittingen in veiligheid te brengen en kreeg van de keizer de kans zijn leven te redden. Daartoe moest hij de schatten van de kerk aan hem uitleveren. Laurentius vroeg en kreeg drie dagen de tijd om de schatten te verzamelen. Hij deelde alles uit aan de armen en vervoegde zich na drie dagen temidden van deze armen bij de keizer met de woorden: "Zie hier. Dit zijn de schatten van de H. Kerk." Volgens de legende, die dateert van honderd jaar na zijn dood zou hij levend zijn geroosterd. Dit is zeer onwaarschijnlijk want dit soort martelingen waren bij de Romeinen hoogst ongebruikelijk.

Feit is wel dat Laurentius, samen met de H. Petrus en Paulus de meest vereerde heilige is in Rome. Hij wordt pas vanaf de vijfde eeuw voorgesteld met een ijzeren rooster als attribuut.

Een van de zeven hoofdkerken van Rome, de San Lorenzo fuori le mura, is door keizer Constantijn de Grote gebouwd op zijn graf.

Koning Philips II van Spanje heeft hem tot patroon van Spanje uitgeroepen en zijn nieuwe paleis, het Escoriaal, in de vorm van het rooster van St. Laurentius laten bouwen.

Verering

De feestdag van de H. Laurentius is 10 augustus, 4 dagen na de feestdag van Paus Sixtus II.

Hij wordt vereerd als patroon van bibliothecarissen, bakkers en allen die te maken hebben met vuur: wapensmeden, glasblazers en brandweerlieden.


grote afbeelding
plaats