Preekstoel
Eikenhout, 17e eeuw
Beschrijving
De zeskantige kuip van deze renaissance preekstoel rust op een fraaie draagstijl die zelf op een geprofileerd hoekig basement staat. Op de vier zijden van de draagstijl is een viertal cherubijnen aangebracht die op voluten , lijken te rusten. De vier zijkanten van de kuip zijn elk versierd met een cartouche in reliëf met daarop één van de vier evangelisten, elk met zijn eigen attribuut: Johannes met de adelaar, die een inktpotje in zijn bek draagt; Lucas met de kop van een os; Marcus met een leeuwenkop en Mattheus met een engelenkopje.
Deze attributen zijn de vaste symbolen van de Evangelisten, afkomstig uit een visioen van de profeet Ezechiël: "In mijn visioen zag ik [..] In de wolken tekenden zich gestalten af die op vier levende wezens leken. [..] De gezichten van de vier wezens leken van voren op dat van een mens, rechts leken ze op dat van een leeuw, links op dat van een stier en van achteren op dat van een arend". De Heilige Hiëronymus, die de bijbel vanuit het Grieks in het Latijn vertaalde (de Vulgaat), heeft deze beelden als het ware op de vier Evangelisten geplakt:
- de arend of adelaar op Johannes omdat hij zijn evangelie begint met een 'hoogvlieger': "In het begin was het woord enz."
- de leeuw op Marcus omdat zijn evangelie begint met het verhaal van Johannes de Doper in de woestijn, daar waar de leeuw huist;
- de os of de stier op Lucas omdat hij zijn evangelie begint met het offer van Zacharias in de tempel;
- de mens wijst hij toe aan Mattheüs omdat zijn evangelie begint met de menselijke stamboom van Jezus.
De zijwand van de trap is, net als het rugpaneel tegen de pilaar, rijk versierd met o.a. acanthusbladeren en voluten. De friesversiering van het klankbord vertoont opnieuw een rand van acanthusbladeren en in het cartouche staat op een paneeltje het jaartal 1679. De duif onder het klankbord is het symbool van de Heilige geest, de inspirator van de predikant.
Het kruisbeeld op de preekstoel laat een sterk lijdende Christus zien. Het kruis, met daarop een ernstig door houtworm aangetast corpus, is afneembaar en kan naar alle kanten wijzen.
In de liturgieviering zoals die is voorgeschreven na het tweede Vaticaans concilie, past de ouderwetse preekstoel niet meer, aangezien de preek, net zoals de lezing van het epistel en het evangelie, vanuit en vanaf het liturgisch centrum plaats moet vinden. Hiermee is dit gestoelte in de Rooms Katholieke kerk feitelijk een overbodig meubelstuk geworden.
